שתף קטע נבחר

El Séder de Tu-Bishvat

Matilda Koén-Sarano eskrive su rekordos del Séder de Tu-Bishvat, con historias de talegitas i la komer judéo de Izmir

 

Kada anyo me tekefonava mi mama z"l un día antes de Tu-Bishvat, para dizirme: "Mira ke no te ulvides de vinir a tomar las talegitas, ke aprontí para las kriaturas. No tadres, porké se azen bayat!

 

" Estas palavras me yevan atrás en el tiempo i me viene al tino komo se fiestavan "Las Frutas" (Tu Bishvat) en la kaza de mis djenitores.

 

Para la noche de "Las Frutas" el papá envitava la parea entera de sus amigos, lo mas djidiós italianos, ke no uzavan fiestarla en sus kazas.

 

En akeya okazión la mamá aprontava una meza dinya de l'antika tradisión. La meza del salón avierta en todos sus lados i kuvierta de un ermozo bogo, se prezentava a los musafires literalmente yena de platos, sovre los kualos la mamá avía mitido todas las frutas freskas i sekas ke se pudían topar en akel período del anyo: de los igos sekos a las pasas, de las muezes a los pinyones, de las mandarinas a las peras de todas las kolores.

 

I no sólo las ke se topavan eya metía! Eya bushkava i topava los kayisís sekos de Turkía, los datilés de Israel i las bananas, ke eran deynda ralas en Italia en akel tiempo. I mas i mas avía enriva la meza! Mi mamá mitía azetunas pretas i vedres, miel i aharrovas, kastanyas tostadas i buyidas, fistokis i almendras

 

Los musafires, ke se asentavan a la meza yenos de maraviya i de admirasión ke se renovavan de anyo en anyo, no empesavan a komer, si el papá no dizía las berahot, sigún el orden.

 

El inchía las kupas de vino kolorado i blanko, i dizía "Boré perí ’hagéfen", koza ke permitía a todos de empesar a bever. Después la mamá traía a la meza un buen plato de burrikitas de kezo i guevo, i el papá dizía la berahá de las mezonot, ke dava el sinyal a las otras berahot: "Boré perí ’haets", "Boré perí ’haadamá", i, komo dizíamos por riyir: "Boré perí, me lo kumí".

 

Burrikitas (צילום: shutterstock) (צילום: shutterstock)
Burrikitas(צילום: shutterstock)

 

I ansí kada uno pudía deskojerse lo ke le agradava mas muncho, i estava avierta la kaleja para komer de todo. Kuando ya mos paresía de aver komido tanto ke mas no se pudía, la mamá traía la kavé kon los travados, ke koronavan la nochada.

 

Mis primeros rokordos de "Las Frutas" están atados a las talegitas, ke se apronravan para las kriaturas i ke mi mamá antes kuzía de ropa godra, i después inchía de frutas para mozotros, metiendo adientro i un poko de parás. Esta tradizión kedó biva para eya, ke aprontava para sus inyetos las papelirikas, yenas de todas las frutas posibles i del "hashlik".

 

Las frutas de las talegitas mos las komíamos avagar avagar, i no mos emportava si i se mesklavan las unas a las otras. Las dulse se azían saladas i las saladas dulsentas, i las parás se emmelavan a los igos i a las prunas sekas.

 

Viniendo a Israel no pudi renunsiar a esta ermoza tradisión, tipikamente sefaradía de azer el Séder de Tu-Bushvat, i kiji kontinuarla en mi kaza, komo la vidi kumplir en la kaza de mis djenitores. En esto me ayudó mi marido Aharon Cohen z"l, ke renovó la tradisión del meldar el antiko livro "Pri Ets ’Hadar" de Livorno, ke los Mekubalim Sefaradís de Tsfat estavan uzados a meldar la noche de Tu-Bishvat.

 

Ansí de anyo en anyo envitavamos en la noche de "Las Frutas" a todos muestros amigos al Séder de Tu-Bishvat, i eyos lo adoptaron kon muncho plazer i lo fiestan i es sus kazas.

 

 

 

 תגובה חדשה
הצג:
אזהרה:
פעולה זו תמחק את התגובה שהתחלת להקליד
Ashure turko kon frutas sekas
צילום: shutterstock
Matilda Koén-Sarano
צילום: ענר גרין
מומלצים