כמנהל בית חולים באזור שבו מתגוררים תושבים רבים מהמגזר הערבי וכערבי ישראלי, חשתי צער רב - הן בגלי הקורונה הקודמים והן בגל הנוכחי - להיווכח בחוסר ההיענות של החברה הערבית להתחסן נגד הקורונה (שני החיסונים הראשונים והחיסון השלישי).
הנגיף הגיע לכאן כדי להישאר, וככל שחולף הזמן, אנו מגלים וריאנטים שונים שלו. הקורונה לא תחלוף מן העולם עד שכל אוכלוסיית העולם תתחסן, דבר שייקח שנתיים-שלוש, אולי יותר. גם מי שהתחסן בשני החיסונים הראשונים, יצטרך לקבל את השלישי, ולהערכתי, בהמשך יהיה צורך במתן מנת דחף נוספת (בוסטר) בכל חצי שנה.
לכן אני משוכנע מעל לכל ספק שהטיפול היעיל ביותר לקורונה הוא התחסנות נגדה, בשילוב עם שמירה על הנחיות משרד הבריאות, ובעיקר עטיית מסכות בשטחים סגורים וריחוק חברתי.
כחבר בוועדה המייעצת למנכ"ל משרד הבריאות למיגור הקורונה במגזר הערבי, אני מודע לפעילויות ההסברה הרבות שנעשו - ועדיין נעשות - בחברה הערבית, במטרה לעודד את ההתחסנות. מטבע הדברים, חלק מפעילויות ההסברה הללו, אשר גם אני מהווה חלק מהן, זוכות בהצלחה גדולה יותר וחלקן פחות.
בתוך עמי אני יושב, ואני מכיר היטב את כל ה"פייק-ניוז" במגזר, הטענות הרווחות נגד חיסונים וגם את חוסר האמון בממסד, מצד רבים מהתושבים. ישנם גם רבים במגזר הערבי המאמינים בגורל וגורסים ש"הכל מלמעלה" (מכתוב), וישנם כאלו המשוכנעים ש"לי זה לא יקרה".
ואני אומר: זה עלול לקרות גם לכם, וגם אם תקבלו את המחלה בצורה קלה, אתם עדיין יכולים להדביק את אבא ואימא, סבא וסבתא, והם אלו שעלולים לחלות במחלה קשה. אם יקיריכם חשובים לכם, לכו להתחסן, ויפה שעה אחת קודם.
מי שאינו מאמין בתוצאות הקשות של מחלת הקורונה, מוזמן להגיע לביקור במחלקות הקורונה שלנו, שם מאושפזים חולים רבים במצב קשה, כולל מונשמים. זהו מחזה קשה ביותר לצפייה, ואיני רוצה לדבר על המתים הרבים (זה בלתי נתפס עד כמה רבים).
מחקרים רבים הוכיחו שהחיסון בפני הקורונה בטוח מאוד ותופעות הלוואי מצומצמות ביותר. בעניין זה אני תמיד אומר שעדיפים כאבי החיסון הקצרים מאשר ייסורי הקורונה הארוכים. חשוב גם לזכור שהחיסון מעניק הגנה, ואדם מחוסן הנדבק בקורונה עשוי לקבל את המחלה בצורה קלה הרבה יותר מאשר אדם שאינו מחוסן.
פרט לאחוז הנמוך של המחוסנים בחברה הערבית, מפריע לי מאוד לראות אנשים שנוסעים למדינות עם תחלואה גבוהה ולא מקפידים על כניסה לבידוד, דבר שעלול לסכן לא רק אותם, אלא גם את קרוביהם, חבריהם ושכניהם. אני גם רואה בעייתיות רבה בהשתתפות באירועים המוניים עם מאות משתתפים, בעיקר חתונות, ומפציר בתושבים למעט ככל האפשר בהשתתפות באירועים אלו, גם אם הדבר מותר. אני עצמי נמנע ככל האפשר מהשתתפות באירועים אלו.
שמרו עליכם ועל אהוביכם. לכו להתחסן!
פרופ' מסעד ברהוםפרופ' מסעד ברהוםצילום: תומס סולינסקי
פרופ' מסעד ברהום הוא מנהל המרכז הרפואי לגליל וחבר בוועדה מייעצת למנכ"ל משרד הבריאות למיגור הקורונה במגזר הערבי
1 צפייה בגלריה
כוכביותכוכביות
إذا كان يهمّكم أمر أحبّائكم، اذهبوا لتلقّي التطعيم
قرابة المليون شخص في إسرائيل لم يتلقّوا التطعيم ضدّ الكورونا، والكثيرون منهم من الوسط العربي. بروفسور مسعد برهوم، مدير المركز الطبّي للجليل، يتوجّه بالعبريّة والعربيّة لكلّ من لم يتلقَّ التطعيم بعد، ويقول: "من لا يؤمن بالعواقب الوخيمة التي تفرضها علينا الكورونا، بإمكانه زيارة قسم الكورونا في مركزنا. أنّ التطعيم ضدّ الكورونا آمن جدًا. أحرصوا على الدخول إلى الحجر الصحّي عند العودة من السفر وأناشد السكان للتقليل قدر الإمكان من المشاركة في المناسبات حتى وإن كان الأمر مسموحًا"
كمدير مستشفى في منطقة يسكن فيها الكثير من السكان من الوسط العربي، وكعربي إسرائيلي، شعرت بالأسف الشديد - في موجات الكورونا السابقة وفي الموجة الحاليّة أيضًا - لرؤية عدم استجابة المجتمع العربي لتلقّي التطعيم ضدّ الكورونا (الجرعتين الأولين والجرعة الثالثة).
لقد وصل الوباء إلينا وعاش بيننا، وكلّما مرّ الوقت نكتشف سلاسات جديدة مختلفة من الوباء. لن تزول الكورونا من العالم إلى أن يتلقّى كلّ سكّان العالم التطعيم، وهذا الأمر سيستغرق عامين أو ثلاثة، أو ربّما أكثر. من تلقّى جرعتيّ التطعيم الأولى والثانية أيضًا، عليه تلقّي الجرعة الثالثة، وبحسب تقديري، ستكون هناك حاجة فيما بعد لتلقّي جرعة معزِّزة (بوستر) إضافيّة كلّ نصف سنة.
لذلك، أنا واثق كلّ الثقة بأنّ العلاج الأنجع للكورونا هو تلقّي التطعيم ضدّها، إلى اجنب الحفاظ على تعليمات وزارة الصحّة، بالأخصّ ارتداء الكمامة في المناطق المغلقة والتباعد الاجتماعي.
كعضو في اللجنة الاستشاريّة لمدير عام وزارة الصحّة لمحاربة وباء الكورونا في الوسط العربي، أعي تمامًا الحملات التوعويّة المكثّفة التي أقيمت وما زالت تقام - في الوسط العربي، بهدف التشجيع على تلقّي التطعيم. بطبيعة الحال، بعض هذه الحملات التوعويّة، والتي أشارك بنفسي فيها، تلقى نجاحًا كبيرًا، والبعض الأقلّ يحظى بنجاح أقلّ.
أخالط أبناء شعبي كثيرًا، وأعي تمامًا "الأخبار الكاذبة" في الوسط العربي، والادّعاءات السائدة ضدّ التطعيمات، وكذلك عدم الثقة في المؤسّسة من قِبل الكثير من المواطنين. كما وأنّ هناك الكثيرين من الوسط العربي ممّن يؤمنون بالقضاء والقدر، وبأنّ كلّ شيء مكتوب، وفي الطرف الآخر أيضًا يقف هؤلاء المقتنعون بأنّهم لن يصابوا بأيّ مكروه.
وأنا أقول: قد يحدث ذلك لكم أيضًا، حتى وإن كانت أعراض المرض لديكم طفيفة، فقد تنقلون العدوى إلى الوالد والوالدة، الجدّ والجدّة، وهم من سيصابون بالمرض الشديد. إذا كان يهمّكم أمر أحبّائكم، اذهبوا لتلقّي التطعيم، وبأقرب فرصة ممكنة.
من لا يؤمن بالعواقب الوخيمة التي تفرضها علينا الكورونا، بإمكانه زيارة قسم الكورونا في مركزنا ومشاهدة المرضى الذين يعانون من الأعراض الشديدة، بل وأولئك الموصولين بأجهزة التنفّس الاصطناعي. إنّه مشهد صعب جدًا، ولا أريد التحدّث عن حالات الوفاة الكثيرة التي شهدناها (كثيرة لكلّ ما في الكلمة من معانٍ).
أثبتت أبحاث كثير أنّ التطعيم ضدّ الكورونا آمن جدًا، وأعراضه طفيفية ومحتملة للغاية. في هذا السياق، أقول دائمًا إنّ أوجاع التطعيم العابرة أفضل من معاناة الكورونا المستمرّة. تذكّروا أنّ التطعيم يمنحنا الحماية، وأنّ أعراض المرض لدى الشخص المتطعّم الذي يصاب بالكورونا طفيفة جدًا، مقارنةً بمن لم يتلقَّ التطعيم.
إضافةً لنسبة المتطّعمين المنخفضة في المجتمع العربي، يزعجني جدًا أن أرى أشخاصًا يسافرون إلى دول فيها نسبة انتشار المرض عالية ولا يحرصون على الدخول إلى الحجر الصحّي، ممّا قد يعرّضهم، هم وأصدقاءهم وجيرانهم وأقربائهم، للخطر. كما وأرى أيضًا إقبالًا كبيرًا على المشاركة في المناسبات الكبيرة التي يشارك فيها مئات الأشخاص، لا سيّما الأعراس، وأناشد السكان للتقليل قدر الإمكان من المشاركة في هذه المناسبات حتى وإن كان الأمر مسموحًا. عن نفسي، أمتنع قدر الإمكان عن المشاركة في هذه المناسبات.
حافظوا على أنفسكم وعلى أحبّائكم. اذهبوا وتلقّوا التطعيم!
بروفسور مسعد برهوم هو مدير المركز الطبّي للجليل، وعضو في اللجنة الاستشاريّة لمدير عام وزارة الصحّة لمحاربة الكورونا في الوسط العربي.
תרגום: נביל ארמלי